Bilindiği üzere, her iş kolu için, ayak yerden kesildiği anda düşmeye bağlı yaralanma, sakatlanma ve ölüm riski oluşmaya başlar.
Yüksekte çalışma ile ilgili yükseklik kavramı farklı ülkeler için farklı yükseklikleri ifade eder. Kimisinde 1,8 m’nin üzeri yüksekte çalışma olarak tariflerinken, kimisinde bu rakam 1,2 m olarak kabul edilir.
Ülkemizde ise yüksekte çalışma ile ilgili belirlenmiş bir yükseklik miktarı yoktur. Ancak seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışmayı yüksekte çalışma olarak kabul edebiliriz.
Yüksekte çalışma özel güvenlik önlemleri içerir ve bu nedenle de özel eğitim bilgisi gerektirir.
Yüksekte Çalışma Eğitimleri
Düşme önleyici ve düşüş durdurucu ekipmanların, kişisel koruyucu donanımların (KKD), iş güvenliği kıyafet ve ekipmanlarının envantere alınmış olması yeterli değildir; bu malzemelerin nasıl kullanılacağının çalışanlara öğretilmesi gerekmektedir.
Beyaz Küre, Yüksekte Çalışma konularında MİRA firması ile birlikte çalışmaktadır. Kendi kadrosunda ve MİRA kadrosunda yer alan sertifikalı yüksekte çalışma uzmanları yüksekte çalışmaya yönelik genel bilgilendirme eğitimlerinin yanı sıra iple erişim teknikleri ve IRATA, SPRAT gibi özel sertifikasyon eğitimleri de sunmaktadır.
Genel bilgilendirme eğitimleri, firmaya ait saha ve tesislerde uygulamalı olarak gerçekleştirilirken, özel sertifikasyon eğitimleri Yüksekte Çalışma ve İple Erişim Eğitim Merkezinde düzenlenir.
Yüksekte çalışan herkesin, iş güvenliği ekipmanlarını kullanacakları temel ip tekniklerini öğrenmeleri ve kaza durumunda kendilerini ve arkadaşlarını nasıl kurtaracaklarını öğrenmeleri gerekmektedir. Yangın gibi afet durumlarında da yüksekteki çalışma alanından acil kaçış manevraları konusunda eğitilmelidirler.
Yaşam Hattı (Life Line) ve Güvenlik Ağı Projelendirme ve Montajı
Yüksekte çalışma yapılan her iş için, güvenlik ağı, yatay ve dikey yaşam hatları ve düşüş durdurucu sistemleri için projelendirme ve montaj hizmetleri ile çalışan personelin güvenliği sağlamalıdır.
Yaşam hatları (Lifeline) ve güvenlik ağları, “düşüş, düşme engelleyici” denilen parapet, korkuluk gibi yapı elemanlarının bulunmadığı yüksek yerlerde ve merdivenlerde, yüksekte çalışma yapan personelin can güvenliği için uygulanan “düşüş, düşme, durdurma” sistemleridir.
Yüksekte Çalışmada iş güvenliği önlemlerinin mutlak surette uygulanması gereken işler arasında, inşaat/ şantiye çalışmaları, kullanım halindeki yüksek binalardaki dış cephe ve çatı çalışmaları, rüzgâr türbinlerindeki kurulum, bakım çalışmaları, endüstriyel baca ve silo gibi kule tipi yapılardaki çalışmalar, telekomünikasyon baz istasyonları, metal konstrüksiyon çalışmaları ve geniş çatı açıklığı olan yapılar, petrol rafinerileri, petrokimya tesisleri gibi fabrikalardaki bakım ve işletme amaçlı kullanılan yüksek platformlardaki çalışmalar, çatılar, vinç bakım ve işletim sistemleri vb. sayılabilir.
Güvenlik ağları ve yaşam hatları, endüstriyel kullanımın yanında turizm ve eğlence sektöründe de kullanılmaktadırlar. Eğlence ve macera parkları, lunaparklar, su parkları gibi tesislerdeki yükseltilmiş platformlarda turistlerin, müşterilerin ve çalışanların emniyeti için yaşam hatları ve güvenlik ağları tercih edilebilir.
Milli parklar ve doğa koruma alanlarında, trekking, doğa yürüyüşü parkurlarında ziyaretçi ve doğa sporcularının güvenliğinin sağlanması için, uçurum gibi yüksek kayalık bölgelerde uygulanabilirler.
Yaşam Hatları
Yaşam hatları, temelde yüksekte çalışma yapacak olan personelin paraşüt tipi emniyet kemerini halat tutucu ve / veya landyard ile bağlayacağı ve çalışırken hareket edebileceği şekilde tasarlanmış bir halat ya da ray olarak tarif edilebilir. Yaşam hattı sistemleri, dikey ve yatay yaşam hattı, geçici ve kalıcı yaşam hatları ve çelik ve sentetik yaşam hatları olarak sınıflandırılabilir.
Dikey Yaşam Hattı: Gemici merdiveni olarak da adlandırılan dikey merdivenleri kullanan ve söz konusu merdivenlerde çalışan personelleri düşme tehlikesinden korumak için kullanılırlar. Dikey yaşam hatları temel olarak, merdiven boyunca devam eden ray veya çelik halata takılan özel bir halat yakalayıcı düşme durdurma ekipmanları ve personelin giydiği paraşüt tipi emniyet kemeri ile beraber bir sistemdir.
Yatay Yaşam Hattı: Parapet veya korkuluk gibi düşme engelleyici önlemlerin bulunmadığı yüksek yerlerde çalışan personeli düşme tehlikesinden korumak için kullanılırlar. Yatay yaşam hatları temel olarak, düşme riskinin başladığı, boşluğa yakın kenarlar boyunca montajı yapılan ray, ya da çelik halat, buna takılan ve ankraj noktalarını geçerken sökülmesine gerek olmayan bir düşme durdurucu ekipman ve paraşüt tipi emniyet kemeri ile arasındaki bir landyard bağlantısından oluşan sistemdir.
Geçici Yaşam Hattı: Sürekli yüksekte çalışma yapılmayacak, montaj, NDT tahribatsız muayene gibi münferit bir iş, proje için kullanılan ve iş bitiminde kaldırılan yaşam hatlarıdır. Ankraj noktaları ile sabitlenmelerine gerek yoktur. Çelik veya sentetik halatların, çoğunluk kiriş, kolon gibi yapının kendi elemanlarına, çelik ya da sentetik, sonsuz sapanlar kullanılarak kurulurlar.
Kalıcı Yaşam Hattı: Sürekli yüksekte çalışma yapılacak, kontrol, temizlik gibi rutin tekrar gerektiren işler için kullanılan yaşam hatlarıdır. Çelik ya da kimyasal dübel, vidalama, torklama veya kaynak gibi kalıcı yöntemlerle oluşturulan ankraj noktaları ile yapıya, nihai olarak sabitlenirler. Çelik halatlı ve raylı yaşam hattı sistemleri hava koşulları ve kullanım hasarları gibi yıpranmalara karşı daha dayanıklı oldukları için tercih edilirler.
Sentetik Yaşam Hattı: Sentetik halatlar kullanılarak kurulan ve geçici yaşam hatlarında tercih edilen yöntemdir. Özel eğitimli İple Erişim Teknisyenleri tarafından yapıya zarar vermeden hızlı şekilde kurulup kaldırılabilirler.
Metal (Çelik) Yaşam Hattı: Çelik halat ve ray kullanılan ve çoğunlukla kalıcı yaşam hatlarında tercih edilen yöntemdir. Yapılacak iş, kaynak makinesi, spiral kesici (canavar taşı) gibi ateş çıkartan aletlerin kullanımını gerektiriyorsa, ya da çalışma bölgesinde sentetik yaşam hattına zarar verecek eritici, yanıcı kimyasal maddeler bulunuyorsa geçici yaşam hatları için de kullanılabilirler.
Güvenlik Ağları
Güvenlik ağı uygulaması, temel olarak yüksekte çalışma yapacak personelin herhangi bir emniyet ekipmanı kullanmayacağı yerlerde düşme tehlikesi yaratan boşlukların sentetik ağ ile kapatılmasıdır. Çelik konstrüksiyon yapıların çatı kaplaması montajı yapılırken iskele gibi bir yüksekte çalışma platformu olarak da kullanılır. Yüksekte çalışan personelin yanında, aşağıda çalışanları da parça düşmelerinden korumaktadır. Uygulama şekilleri güvenlik ağı ve güvenlik ağı platformu olarak sınıflandırılabilir.
Güvenlik Ağı: Yüksekte çalışma yapılan binanın şaft, galeri, merdiven ve asansör boşlukları, çelik konstrüksiyon binalarda çatı açıklığı gibi düşme riski oluşturan boşlukları sentetik iplerden yapılan güvenlik ağları ile kapatılır.
Güvenlik Ağı Platformu: Güvenlik ağı konsolu olarak da adlandırılan düşme durdurucu sistem, yüksekte çalışma yapılacak binanın tamamı kapatılamayacak kadar geniş olan avlu gibi açıklıkları ve dış cephelerde uygulanır. Yapının kenarlarından boşluğa doğru monte edilen taşıyıcı metal iskelet üzerine gerilen güvenlik ağı ile yüksekte çalışan personelin can güvenliği sağlanır.
Verilen Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri
– Yüksekte Güvenli Çalışma Eğitimleri
o Yüksekte Güvenli Çalışma Bilgilendirme Eğitimi – Uygulamalı
o Yüksekte Çalışma ve Kurtarma Eğitimi – Uygulamalı
o SPRAT, IRATA Sertifikasyon Eğitimleri – Uygulamalı
o İple Erişim Eğitimleri – Uygulamalı
o İskelede Güvenli Çalışma ve Kurtarma Eğitimleri – Uygulamalı
– Yüksekte Çalışma Koruyucu Donanım Ekipmanları Bakım ve Periyodik Kontrolleri
o Koruyucu Donanımların Periyodik Bakım ve Kontrolleri ve Raporlamaları
– Yaşam Hatları ve Güvenli Ağ Projelendirme ve Montaj
o Yüksekte Çalışma Alanlarının Belirlenmesi ve Mevcut Durum Değerlendirme Çalışması
o Yaşam Hattı ve Güvenli Ağ Alan Projelendirmesi ve Montajı
o Yaşam Hatları ve Güvenli Ağ Periyodik Bakım ve Kontrol Çalışmaları
Beyaz Küre Eğitim ve Danışmanlık Ltd. Şti.